03.02.2018, 06:00 |
Η δημιουργία νέων, καινοτόμων προϊόντων διατροφής, που προέρχονται από λιγότερο εμφανίσιμα μέρη ελληνικών αρωματικών και φαρμακευτικών φυτών (ΑΦΦ), είναι το αντικείμενο έρευνας στην οποία συμμετέχουν τρεις, διαφορετικής εμπορικής κατεύθυνσης, εταιρείες, των οποίων τα προϊόντα προορίζονται όχι μόνο για τη διατροφή ανθρώπων, αλλά και ζώων, είτε πρόκειται για
ζώα συντροφιάς είτε για οικόσιτα.
Στο ερευνητικό πρόγραμμα FEEDMAP, συμμετέχουν οι εταιρείες ΕΛΒΙΖ (Ελληνική Βιομηχανία Ζωοτροφών), ως συντονίστρια εταιρεία, η ΜΑΡΚΟΣ ΜΠΑΓΚΑΤΖΟΥΝΗΣ & ΥΙΟΙ ΑΕΒΕ (οικογενειακή εταιρεία παραγωγής, επεξεργασίας, συσκευασίας και εμπορίας μπαχαρικών, αρωματικών φυτών/βοτάνων και ροφημάτων), η PELLAS NATURE Private Company (παράγει προϊόντα με βάση φυτικά εκχυλίσματα και έξτρα παρθένο ελαιόλαδο) και μέσω υπεργολαβίας, ως ερευνητικοί φορείς, το Τμήμα Φαρμακευτικής του ΕΚΠΑ και το Τμήμα Κτηνιατρικής του ΑΠΘ.
Τι ακριβώς πραγματεύεται; Ο ακριβής τίτλος του ερευνητικού προγράμματος FEEDMAP είναι: «Ολιστική προσέγγιση της αειφορικής αξιοποίησης των εγχώριων αρωματικών φυτών, με σκοπό την παραγωγή καινοτόμων βιοενεργών προϊόντων διατροφής ανθρώπων και ζώων».Τι σημαίνει όμως πρακτικά αυτό; Ανέλαβε να μας ενημερώσει η δρ Κατερίνα Γρηγοριάδου, γεωπόνος-βιοτεχνολόγος, επιστημονική υπεύθυνη και συντονίστρια του προγράμματος.
«Κατ' αρχήν, θα πρέπει να πω ότι πρόκειται για ένα πρόγραμμα που έχει κατατεθεί στο πλαίσιο της δράσης εθνικής εμβέλειας Ερευνώ-Δημιουργώ-Καινοτομώ και το σημαντικότερο είναι ότι η έρευνα αφορά τις επιχειρήσεις.
Ουσιαστικά, χρηματοδοτούνται οι επιχειρήσεις κι έχουν ως υπεργολάβους τους ερευνητικούς φορείς, με σκοπό να φτιάξουν νέα καινοτόμα προϊόντα που θα τους οδηγήσουν στην αύξηση της παραγωγής, της ποιότητας και της ανταγωνιστικότητας των προϊόντων τους, τόσο στην εγχώρια αγορά όσο και σε αυτήν του εξωτερικού.
Στο πλαίσιο αυτού του προγράμματος, καταθέσαμε τη συγκεκριμένη πρόταση, που μάλιστα κρίθηκε με πολύ καλή βαθμολογία και είχε ως σκοπό την αξιοποίηση, όπως είπαμε, των ελληνικών αρωματικών φυτών και δη με μια ολιστική προσέγγιση, αειφορικά».
● Οταν λέτε ολιστική προσέγγιση, τι εννοείτε;
Από τις τρεις επιχειρήσεις που συμμετέχουν, η μία πρόκειται να ερευνήσει τη δημιουργία στιγμιαίων ροφημάτων από ελληνικά αρωματικά φυτά, υψηλής διατροφικής αξίας, όμως από κλάσματα ξηρής δρόγης, που μέχρι τώρα δεν χρησιμοποιούνταν καθώς δεν θεωρούνταν τόσο «εμφανίσιμα». Αυτά τα κλάσματα, σύμφωνα με έρευνες, έχουν πολλά στοιχεία αξιοποιήσιμα και μπορούν να χρησιμοποιηθούν χωρίς κανένα πρόβλημα στη διατροφή του ανθρώπου.
● Αυτό το σκεπτικό είναι στο πλαίσιο της κυκλικής οικονομίας;
Ακριβώς. Αυτά λοιπόν που σε άλλη περίπτωση θα πετούσαμε, που δεν είναι εμφανίσιμα αν μιλήσουμε με όρους εμπορικούς, αλλά που όμως έχουν ίση ή παρόμοια θρεπτική αξία με τα άλλα μέρη των αρωματικών φυτών, εμείς θα τα χρησιμοποιήσουμε για να φτιάξουμε καινούργια προϊόντα. Και η θρεπτική τους αξία φυσικά θα αποδειχτεί μέσω αναλύσεων που θα γίνουν από το Τμήμα Φαρμακογνωσίας του ΕΚΠΑ.
Ποια θα είναι αυτά τα προϊόντα; Θα είναι ροφήματα, τα οποία, μέσω ειδικής επεξεργασίας, θα προωθηθούν στην αγορά σε καινοτόμα και πολύ εύχρηστη συσκευασία. Αυτά τα μέρη των ΑΦΦ καθώς και ό,τι περισσεύει από την προηγούμενη παραγωγική διαδικασία θα χρησιμοποιηθούν επίσης και για προσθήκη στις ζωοτροφές κι αναφέρομαι στη δεύτερη εταιρεία που εμπλέκεται στην έρευνα, η οποία έχει δύο στόχους.
Πρώτον, να αναπτύξει νέους καινοτόμους κωδικούς που θα έχουν ως συστατικά αρωματικά φυτά ή προϊόντα τους, δηλαδή ή τριμμένο το ξηρό φυτό ή εκχύλισμά του.
Στη συνέχεια, θα ερευνήσουμε τι θρεπτική αξία δίνουν στα ζώα κι αν μπορούμε να αντιμετωπίσουμε κάποιες ασθένειες των ζώων με τη χρήση των συγκεκριμένων ΑΦΦ.
Ως στόχο κυρίως έχουμε τα οικόσιτα ζώα και ως τέτοια εννοούνται τα ζώα που τρέφουμε στα σπίτια μας και τα χρησιμοποιούμε για τη διατροφή μας. Κότες, κουνέλια, το γουρουνάκι που τρέφουν οι οικογένειες στα χωριά. Ο λόγος που μας ώθησε να ασχοληθούμε με αυτή την κατηγορία ζώων είναι ότι οι άνθρωποι προσέχουν πολύ περισσότερο τη διατροφή αυτών των ζώων, γιατί ξέρουν ότι θα τα φάει η οικογένειά τους.
Ο δεύτερος στόχος είναι τα ζώα συντροφιάς, τα σκυλάκια ή τα γατάκια, για την υγεία των οποίων πάλι οι ιδιοκτήτες τους δείχνουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Πρέπει να τονίσω ότι αυτοί οι κωδικοί για μια βιομηχανία είναι πολύ σημαντικοί. Κρατούν ένα πολύ μεγάλο ποσοστό στην παραγωγή τους.
● Τα υποπροϊόντα αυτά θα χρησιμοποιηθούν σε αντικατάσταση άλλων, ήδη χρησιμοποιούμενων υλών ή ως συμπλήρωμα για θρεπτικότερα και υγιεινότερα προϊόντα;
Το θέμα μας δεν είναι να αντικατασταθούν κάποιες ύλες. Το αρωματικό φυτό δεν μπορεί να αντικαταστήσει ένα φυτό που προσδίδει πρωτεΐνη, αλλά σίγουρα μπορεί να δώσει μια μεγάλη ποσότητα κυτταρίνης και μαζί να δώσει τις ουσίες που θα εξασφαλίσουν την ευεξία και την καλή υγεία του ζώου. Αποδεδειγμένα έχουν αντιμικροβιακές ιδιότητες που συμβάλλουν στην καλύτερη υγεία και των ανθρώπων και των ζώων. Πολλές φορές μάλιστα, αποδεδειγμένα έχουν κάποιες ιδιότητες που καταπολεμούν ορισμένες ασθένειες.
Μετά την απαγόρευση της χρήσης των αντιβιοτικών εδώ και αρκετά χρόνια, πάρα πολλά τέτοια πρόσθετα κυκλοφορούν στο εξωτερικό, εισάγονται στην Ελλάδα και προστίθενται στις ζωοτροφές.
Εδώ λοιπόν, ερχόμαστε εμείς και λέμε ότι θα χρησιμοποιήσουμε τα εγχώρια αρωματικά φυτά για τη δημιουργία νέων σιτηρεσίων για τα οικόσιτα ζώα και τα ζώα συντροφιάς. Στη συνέχεια βέβαια, θα προχωρήσουμε στα σιτηρέσια των ζώων που εκτρέφονται για κάθε άλλη χρήση.
Στην ουσία λοιπόν, αξιοποιώντας τα ελληνικά ΑΦΦ, μειώνουμε τις εισαγωγές «πρόσθετων υλών», άρα έχουμε οικονομικό όφελος, έχουμε συνεργασία ερευνητών και εταιρειών και ως αποτέλεσμα έχουμε προϊόντα καινοτόμα για την ελληνική αγορά.
Κοιτάξτε, δεν πάμε να πούμε ότι ανακαλύψαμε την Αμερική. Η χρήση τους είναι γνωστή, ωστόσο τέτοιου είδους προϊόντα παραγόμενα από ελληνική βιομηχανία, αυτή τη στιγμή, δεν κυκλοφορούν στην αγορά.
Αρα ναι, φτιάχνουμε νέα προϊόντα. Αυτό όμως που έχει ιδιαίτερη σημασία για μένα είναι ότι, εκτός από τα μεγάλα οφέλη που θα έχουν οι επιχειρήσεις, αμέσως αμέσως κάνουμε ένα πολύ μεγάλο άνοιγμα στην παραγωγή πρώτης ύλης αρωματικών φυτών.
Και το τονίζω αυτό γιατί μέχρι τώρα, η παραγωγή αρωματικών φυτών ήταν διάσπαρτη, λίγη.
Οι καλλιεργητές είχαν πρόβλημα σε σχέση με τα κέντρα μεταποίησης των προϊόντων τους. Πολλές φορές, οι αγρότες που μπορούσαν να παράγουν μεγάλες ποσότητες, δεν ήθελαν να μπουν στην καλλιέργεια αρωματικών φυτών γιατί είχαν θέμα με το ποιο κέντρο μεταποίησης θα πάρει το προϊόν τους. Ορισμένοι το έδιναν για αιθέριο έλαιο σε κάποια αποστακτήρια, οι άλλοι όμως είχαν πάντα αυτό το πρόβλημα.
Τώρα, η συγκεκριμένη βιομηχανία -το έχει κάνει και με άλλα φυτά, όπως το ελληνικό λούπινο και η μηδική- έχει σκοπό να συνάψει συμβολαιακές καλλιέργειες για την απορρόφηση πρώτης ύλης από εγχώρια αρωματικά φυτά. Το τονίζω αυτό. Εγχώρια αρωματικά φυτά.
● Ποια φυτά θα χρησιμοποιηθούν;
Θα δουλέψουμε με ρίγανη, σιδηρίτη (τσάι βουνού), χαμομήλι, μάραθο, θυμάρι, αρτεμισία και άλλα ακόμη, πάντα όμως με έμφαση στα ελληνικά φυτά, όπως σας είπα. Θα ήθελα να ξεκαθαρίσω κάτι ακόμη σε σχέση με τις συμβολαιακές καλλιέργειες.
Οταν αναφερόμαστε σε αυτές, εννοούμε τον ίδιο τρόπο -χρηματοδότηση μέσω τραπέζης- με τον οποίο γίνονται οι μαζικές συμβολαιακές καλλιέργειες που πηγαίνουν στη μεταποίηση, όπως γίνεται στο ρύζι, στα οπωροφόρα δέντρα, π.χ. τα ροδάκινα που οδηγούνται στην κομποστοποίηση.
Ποια θα είναι η τρίτη εφαρμογή των ΑΦΦ;
Η τρίτη εταιρεία, η PELLAS NATURE Private Company, μας παρέχει μια καινούργια τεχνογνωσία και τεχνολογία, μέσω μηχανημάτων εκχύλισης με μικροκύματα (microwave extraction) που διαθέτει.
Στην Ελλάδα τέτοιου είδους μηχανήματα υπάρχουν σε κάποιες εταιρείες, δεν υπάρχουν όμως σε μαζική παραγωγή. Η εταιρεία αυτή είδε μπροστά, έκανε μια επένδυση και αυτή τη στιγμή παράγει σκευάσματα από εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο το οποίο προμηθεύεται από παραγωγό της Κρήτης, στο οποίο εκχυλίζει, μέσω αυτής της τεχνικής, αρωματικά φυτά.
Αυτή η τεχνική προσδίδει πολλά πλεονεκτήματα, θα το πω πολύ εκλαϊκευμένα. Παίρνει -μέσω εκχύλισης, με έναν τρόπο μάλιστα πολύ φιλικό προς το περιβάλλον- τα πολύτιμα συστατικά των ΑΦΦ που δεν μπορούμε να πάρουμε μέσω απόσταξης και προσδίδει τις ιδιότητες αυτές στο καινούργιο σκεύασμα.
Φτιάχνει λοιπόν ένα λάδι βρώσιμο, αρωματισμένο πολύ όμορφα, ένα σκεύασμα που περιέχει όλες τις ευεργετικές ιδιότητες του ελαιολάδου αλλά και των αρωματικών φυτών.
Ολα αυτά γίνονται σε πολύ μικρό χρόνο, δεν προλαβαίνει το ελαιόλαδο να θερμανθεί, έτσι ώστε να χάσει τις πολύτιμες ιδιότητές του.
Αρα λοιπόν είναι ένα υψηλής διατροφικής αξίας προϊόν, εκτός του ότι είναι και πάρα πολύ νόστιμο. Η εταιρεία έχει εξαγωγικό προσανατολισμό, εδώ και λίγα χρόνια συμμετέχει σε παγκόσμιες εκθέσεις, έχει αποσπάσει βραβεία και θέλει να αναπτύξει νέα προϊόντα αρωματικών φυτών για τη διατροφή των ανθρώπων.
● Οι καλλιέργειες των αρωματικών φυτών θα είναι βιολογικές;
Αυτό προς το παρόν δεν μας απασχολεί. Οι δύο εταιρείες όμως που ασχολούνται με τη διατροφή των ανθρώπων χρησιμοποιούν βιολογικά κυρίως βότανα. Η εταιρεία που θα παρασκευάσει τα στιγμιαία ροφήματα έχει βιολογική και συμβατική γραμμή και η άλλη, με τα σκευάσματα ελαιολάδου, έχει αποκλειστικά και μόνο βιολογικά.
Στις ζωοτροφές, δεν μας απασχολεί αν είναι βιολογικά ή όχι τα βότανα ακόμη, γιατί η βιολογική ζωοτροφή βρίσκεται σε πολύ χαμηλά επίπεδα παραγωγής και ζήτησης.
● Μέχρι στιγμής, εισάγουν τα βότανα οι εταιρείες;
Οχι, και οι δύο εταιρείες παίρνουν μόνο ελληνικά φυτά.
● Σε πόσο διάστημα πιστεύετε ότι θα λειτουργήσει η γραμμή παραγωγής σε όλα τα προϊόντα;
Παρότι το πρόγραμμα τυπικά έχει ξεκινήσει λίγο καιρό τώρα, η προεργασία έχει γίνει. Ηδη οι εταιρείες έχουν ετοιμάσει κάποια προϊόντα, ήδη βρισκόμαστε στο στάδιο των τελικών δοκιμών και πιστεύουμε ότι πολύ σύντομα -ίσως σε λιγότερο από έναν χρόνο- θα έχουμε κυκλοφορήσει τους πρώτους κωδικούς στο εμπόριο. Και πρέπει να τονίσω ότι η εξαγωγική δύναμη και των τριών εταιρειών είναι σημαντική.
● Ποιοι ερευνητές εμπλέκονται στο πρόγραμμα;
Οι ερευνητές του Εργαστηρίου Φαρμακογνωσίας και Χημείας Φυσικών Προϊόντων του ΕΚΠΑ που θα εμπλακούν στο έργο είναι ο αν. καθηγητής Νεκτάριος Αληγιάννης, ο επίκουρος καθηγητής Νικόλαος Φωκιαλάκης και ο μεταδιδακτορικός ερευνητής Νικόλαος Ξυνός και αρκετοί νέοι ερευνητές που εκπονούν τις διδακτορικές τους διατριβές ή εργάζονται στο εργαστήριο.
Ενώ από την πλευρά του Εργαστηρίου Διατροφής του Τμήματος Κτηνιατρικής του ΑΠΘ, θα συνεργαστούν ο λέκτορας Η. Γιάννενας με τη διευθύντρια και καθηγήτρια Π. Φλώρου-Πανέρη, και την καθηγήτρια Ε. Χρηστάκη.
Εχουμε παρουσιάσει στην «Εφ.Συν.» φάρμα εκτροφής βοοειδών η οποία σε συνεργασία με ερευνητές πανεπιστημίων έχει εμπλουτίσει τα σιτηρέσια των ζώων της με αρωματικά φυτά και εσπεριδοειδή, με ορατό αποτέλεσμα στη γεύση του κρέατος.
Η διαφορά σε αυτό που κάνουμε εμείς σε σχέση με τέτοιες φάρμες είναι ότι αυτοί φτιάχνουν το σιτηρέσιο των ζώων μόνοι τους. Εμείς πάμε να εντάξουμε σε μια τυποποιημένη ζωοτροφή τα αρωματικά φυτά και πλέον αυτή η ζωοτροφή θα πουληθεί σε ευρεία κλίμακα. Δηλαδή θα έχει σε αυτήν πρόσβαση ο οποιοσδήποτε παραγωγός θέλει να χρησιμοποιήσει αυτό το σιτηρέσιο.
● Τα τελικά προϊόντα θα είναι προσιτά στο ευρύ κοινό;
Φυσικά παίρνουμε υπόψη μας το κόστος, δεν μπορούμε να βγούμε σε εξωφρενικά κόστη. Σίγουρα το αρωματισμένο ελαιόλαδο θα είναι ακριβότερο σε σχέση με ένα απλό, ίδιας ποιότητας ελαιόλαδο, αλλά δεν είναι για μαγειρική χρήση. Θα χρησιμοποιείται για να αρωματίσει π.χ. μια σαλάτα.
Προορίζεται περισσότερο για το εξωτερικό ή για εστιατόρια που θέλουν να κάνουν τη διαφορά και θέλουν να έχουν τέτοια σκευάσματα στα τραπέζια τους.
Μπορεί να έχει προστιθέμενη αξία ως προϊόν, αλλά θα πρέπει να είναι προσιτό, είτε πωλείται στο εξωτερικό είτε στην εγχώρια αγορά.
Για τις ζωοτροφές δεν το συζητάμε, αν δεν είναι σε ανταγωνιστική τιμή, δεν θα τις πάρει κανένας, γι' αυτό και κάνουμε χρήση των μη εμπορεύσιμων τμημάτων ΑΦΦ. Για να μπορέσουμε να βγούμε με ένα πολύ καλής ποιότητας προϊόν, σε ανταγωνιστική τιμή.
Οσον αφορά τα ροφήματα, σίγουρα θα πρέπει να είναι σε μια τιμή συγκρίσιμη με τα παρεμφερή προϊόντα στο ράφι του σούπερ μάρκετ.
Γιατί η συγκεκριμένη παραγωγή θα μπει στα ράφια αυτών των σημείων πωλήσεως. Κι αν δεν είναι το σούπερ μάρκετ, θα είναι ένα ειδικό κατάστημα που πουλάει τέτοιου είδους τροφές.
Αλλά και εκεί θα μπει σε ένα ράφι και θα πρέπει να είναι συγκρίσιμο με τα υπόλοιπα. Αρα λοιπόν, το ζήτημα της τιμής είναι ένα θέμα που απασχολεί τις εταιρείες, ίσως πρώτα απ' όλα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου